Water speelt een belangrijke rol bij de stofwisseling. Het zorgt voor het transport van voedingsstoffen en is belangrijk voor het reguleren van de lichaamstemperatuur. Daarnaast is water een belangrijke factor voor een goede melkproductie. Melk bestaat voor maar liefst 88% uit water. Een hogere wateropname leidt tot een hogere drogestof-opname. Het resultaat: meer melk.
Verband water- en voeropname
Een koe heeft de gewoonte eerst te drinken en vervolgens te eten. Wanneer de waterkwaliteit of waterbeschikbaarheid niet goed is, neemt de koe minder water op. Hierdoor wordt er minder voer opgenomen, wat ten koste gaat van de melkproductie. In tabel 1 staat de waterbehoefte per diergroep.
| Diergroep | Vochtbehoefte liter/dag |
| Melkvee (10 kg melk/dag) | 40-70 |
| Melkvee (50 kg melk/dag) | 100-200 |
| Droogstaande koe | 30-60 |
| Jongvee (1-2 jaar) | 15-25 |
| Kalf (< 1 jaar) | 5-15 |
| Vleesstier | 20-60 |
Tabel 1: Vochtbehoefte per dier per dag. (Bron: GD Dier).
Normen waterkwaliteit
De wateropname is onder andere afhankelijk van de smakelijkheid van het water en wordt met name bepaald door het kiemgetal, de waterhardheid en het ijzergehalte. Ook de pH is belangrijk. Wanneer deze lager is dan 5,1 kan dat problemen geven met acidose (verzuring in het lichaam). Verontreiniging in de leiding of drinkbakken zorgt ook voor een verminderde opname. De waterkwaliteit wordt deels al bepaald bij de keuze van de bron (leiding-, bron-, hemel- of oppervlaktewater), type waterleiding en wel/geen waterzuiveringsinstallatie. In tabel 2 staan de normen voor de waterkwaliteit.
| Parameter | Norm |
| pH | 5 tot 8 |
| Ammonium (mg/liter) | <2 |
| Nitriet (mg/liter) | <0,1 |
| Nitraat (mg/liter) | <100 |
| Chloride (mg/liter) | <250 |
| Natrium (mg/liter) | <800 |
| IJzer (mg/liter) | <0,5 |
| Mangaan (mg/liter) | <1 |
| Sulfaat (mg/liter) | <100 |
| Hardheid (°D) | >4 en <15 |
| E. coli (kve/ml) | <10 |
| Totaal kiemgetal (kve/ml) | <10.000 |
Tabel 2: Normen waterkwaliteit (Bron: GD Dier).
Check waterkwaliteit
Een goede waterhygiëne is dus essentieel voor de wateropname, gezondheid en prestaties van melkkoeien. Je kunt gemakkelijk zelf een visuele analyse van het water doen. Maar er zijn ook veel aspecten die niet op het oog te zien zijn. Daarvoor kun je het beste een analyse van het water doen. Hoe uitgebreid een analyse is hangt af van het doel van de analyse.
Als je twijfelt over de waterkwaliteit bespreek dit dan met je specialist. Onze specialist kan dan samen met jou kijken welke stappen er genomen moeten worden.
