Kalfjes in stal met stro
Jongvee
Fokkerij
22 november 2022

Haal meer uit de jeugdgroei van kalveren

Een goede groei bij de kalveren is de basis voor een hoge melkproductie later. Hoe bereik je die goede jeugdgroei en hoe benut je deze het beste?

De specialisten jongvee bij AR, Dirk Italiaander en Arjan Blom zien dat de jeugdgroei vaak onvoldoende benut wordt. Dirk: “Dat is eigenlijk zonde, een goede jeugdgroei is essentieel voor een kalf om uit te groeien tot een gezonde hoogproductieve melkkoe. De grootste kansen in de jongveeopfok liggen dan ook vaak in het beter benutten van die jeugdgroei. Dat dit niet voldoende gebeurt komt vaak doordat de melkgift en het krachtvoer beperkt worden.“

Belang droogstandsrantsoen

Een goede jeugdgroei begint al in de droogstand van het moederdier. Het droogstandsrantsoen is namelijk van grote invloed op de biestkwaliteit. Het is noodzakelijk dat een droogstaande koe meer dan 12 kg droge stof per dag opneemt. Een goede graadmeter hiervoor is de pensvulling. Een droge koe moet de hele dag door een gevulde pens hebben (pensscore >4). “Een goede voeropname in de droogstand zorgt niet alleen voor een betere biestkwaliteit”, vertelt Dirk. “Het is ook essentieel voor de start van een nieuwmelkte koe. Bovendien zal de koe in de daaropvolgende lactatie ook meer droge stof opnemen.”

Voeropname tijdens droogstand stimuleren

Voor een goede opname van het droogstandsrantsoen is de smakelijkheid (de aanwezigheid van suikers) essentieel. Hiervoor zijn de Droogstandsmix Maxima en Droogstandsmix Gezondheid Ultra ontwikkeld. Voor een goede biestkwaliteit zijn FEB (penseiwit) en SFRE (snel fermenteerbaar ruw eiwit) in combinatie met voldoende snijmais en mineralen onmisbaar in het droogstandsrantsoen. Bij het begin van de droogstand is het streven een rantsoen met tussen de 800 en 850 VEM en 12 tot 14% ruw eiwit per kg DS. Richting het einde van de droogstand moet het energieniveau verhoogd worden naar 900 VEM per kg DS. Dit kan in de vorm van een droogstandsbrok die vanaf drie weken voor het afkalven gevoerd wordt. Let ook op dat er voldoende mineralen worden gevoerd. Mineralen zorgen voor de juiste anionische zouten en ondersteunen de weerstand en gezondheid van zowel moederdier als kalf.

Factoren droogstand

Voorwaarden

Drogestof-opname

>12 kg DS

Pensvulling

Minimaal 4 (schaal 1 t/m 5)

Mestconsistentie

4 (schaal 1 t/m 5)

Haarkleed

Glanzend

Ruw eiwit

12-14%

Inzet Droogstandsmix Maxima of Gezondheid Ultra

Voldoende FEB (penseiwit) en SFRE (snel fermenteerbaar ruw eiwit)

FOS

Inzet snijmais/gerst/tarwe

Suiker (smakelijkheid)

Inzet 0,5-1 kg Snoepsiroop dier/dag

Droogstandsbrok (Afkalf Impulsbrok Maxima, Droogstandsbrok Compleet, Droogstandsbrok Uniek)

1-2,5 kg drie weken voor afkalven

Biestkwaliteit

Brix-waarde >23 en tussen 4 en 8 liter biest

 

Na de geboorte

Wanneer het kalf eenmaal geboren is, is warmte essentieel voor een goede start. Dirk: “Zorg ervoor dat de kalveren dik zijn ingestrooid en tochtvrij liggen. Als het kalf ligt dan moet het dier echt in een nestje van stro liggen.” Wanneer het kalf na de geboorte nog nat is kun je er een warmtelamp boven hangen, zodat het kalf snel droog is en geen warmte (en daarmee energie) verliest. Zorg er ook voor dat het kalf altijd droog ligt. Een natte ondergrond is voor jonge kalveren funest. Naast het goed instrooien van de hokken is het ook alweer tijd voor kalverdekjes. Dit dekje kun je opdoen als het kalf droog is en kan enkele weken (maximaal 4 à 5 weken) opblijven. Zelf doe je met dit weer ook graag een trui aan! Houd de kalveren na het spenen nog een aantal weken in de strohokken. Zo blijven de overgangen zo klein mogelijk en worden stress en groeiverlies beperkt.

Biestopname door het kalf

Een pasgeboren kalf is kwetsbaar en heeft nog geen antistoffen. Het is dan ook erg belangrijk om kalfjes zo snel mogelijk goede biest te geven. De weerstand van kalfjes wordt verhoogd op het moment dat je op tijd biest verstrekt dat van goede kwaliteit is, zoals te zien is in de grafiek die hiernaast is afgebeeld. 

In onderstaande tabel kun je duidelijk zien dat de effectiviteit hard achteruitgaat, naarmate het langer duurt voordat de biest wordt gegeven. 

  Direct Na 6 uur Na 4 uur Na 8 uur
Opname capaciteit darmcelwand % 100% 50% 33% 25%
Afweerstoffengehalte in biest % 100% 83% 78% 70%
Effectiviteit % 100% 41,5% 25,7% 17,5%

 

Goede start met AR Biestboost-concept

De kwaliteit van de biest wordt vooral bepaald door de concentratie antistoffen (igG). Een veel gebuikt instrument om de biestkwaliteit te bepalen is de refractometer. Met deze meter kun je de Brix-waarde (droge stof) van de biest bepalen. De Brix-waarde is gekoppeld aan de hoeveelheid antistoffen (IgG), zie tabel 1. Bij goede biest ligt de Brix-waarde boven de 23. 

Brix-waarde

Voorspelde hoeveelheid igG

Waarde biest

>27

>100 g/liter

Excellent

>23

>50 g/liter

Goed

18-22

30-50 g/liter

Matig

<17

<30 g/liter

Slecht

 

Eerder dekrijp

Dirk adviseert om snel na de geboorte drie dagen lang voldoende biest te geven en daarna goede kunstmelk en onbeperkt vers water te verstrekken. “Met voldoende melk- en voeropname krijgt een kalf meer weerstand. Een goede weerstand en hard voeren worden beloond met een vroeg dekrijpe pink.”

Makkelijk en snel biest opwarmen met de AR Biestverwarmer

Het opwarmen van de biest kan soms een tijdrovend klusje zijn, maar dat is verleden tijd met de AR biestverwarmer. De biestverwarmer stelt je in staat om heel geleidelijk de biest op te warmen tot de benodigde temperatuur van 45 °C. Met een biestverwarmer werk je hygiënisch, makkelijk en snel. Tot en met 31 december ontvang je de biestverwarmer gratis bij bestelling van 1.000 kg van onze actieproducten.

Melkpoeder voor extra energie

Om goed te kunnen groeien heeft het kalf voldoende energie nodig. Het verstrekken van melkpoeder is de eenvoudigste manier om ervoor te zorgen dat het kalf meer energie binnenkrijgt. Je kunt bijvoorbeeld een halve liter meer melk voeren of de concentratie aanpassen. Gebruik een melkpoeder dat het kalf goed kan verteren. Dit zorgt voor de beste groei. Verstrek de kunstmelk altijd rond de 42 oC.

De smakelijkste kalverbrok van Nederland bijvoeren

Naast melkpoeder is het goed om vanaf dag 3 een kalverbrok bij te voeren. Zo krijgen de kalveren meer voeding binnen, wat resulteert in sterkere kalveren. Een goede kalverbrok bevat een goede balans tussen eiwitten, energie en vezels. De keuze van de grondstoffen is hierbij bepalend voor de kwaliteit van de kalverbrok. AR hanteert hierbij de Zuiver Voer-filosofie. Een aantal van de smakelijke grondstoffen zijn soja, geplette gerst, bietenpulp en sojahullen. Om de voeropname te stimuleren is een extra smaakstof toegevoegd aan de brokken. Een kalf groeit van brok, maar voor de pensontwikkeling is het belangrijk dat er stro of hooi bijgevoerd wordt. Dirk: “Zorg voor een goede balans tussen kalverbrok en structuur en verstrek dagelijks hetzelfde krachtvoer en ruwvoer. Verstrek naast ruwvoer ook altijd vers drinkwater.” In onderstaande afbeeldingen kun je voorbeelden van voerschema's zien met AR Kalvermelk Compleet en AR Kalvermelk Maxima. Klik op de afbeelding om de schema's te vergroten. 

Profiteer van de kalvermelkactie van AR

Tot het einde van het jaar ontvang je bij bestelling van 500 kg van onze actieproducten een gratis kalverbodywarmer. Bestel je 1.000 kg dan kun je kiezen uit een gratis biestverwarmer of twee kalverbodywarmers. Lees meer over onze kalvermelkactie en plaats je bestelling.

Onze specialisten jongvee

Onze specialisten staan voor je klaar en komen graag een kijkje bij je nemen. Tijdens bedrijfsbegeleiding en stalbezoek nemen onze specialisten het rantsoen en de resultaten met je door en wordt er gekeken naar mogelijke verbeteringen.

Dirk Italiaander
Verkoopleider herkauwers
Foto Dirk Italiaander
Foto Dirk Italiaander
Contact met
Dirk Italiaander
Verkoopleider herkauwers
Arjan Blom
Specialist rundvee
Foto Arjan Blom
Foto Arjan Blom
Contact met
Arjan Blom
Specialist rundvee
Thomas van Mourik
Specialist rundvee
Foto Thomas van Mourik
Foto Thomas van Mourik
Contact met
Thomas van Mourik
Specialist rundvee
Raijmond Krabbenborg
Specialist rundvee
Foto Raijmond Krabbenborg
Foto Raijmond Krabbenborg
Contact met
Raijmond Krabbenborg
Specialist rundvee
Onze specialisten
Arjan