Biologische koeien in de wei, focus gras
Herkauwers
Gezondheid
6 oktober 2023

De laatste ontwikkelingen over blauwtong en onze voertips

Blauwtong is een dierziekte die wordt veroorzaakt door het blauwtongvirus. Begin september is het blauwtongvirus vastgesteld op meerdere locaties in Nederland. De besmettingen komen door de beet van vliegjes (knutten) die besmet zijn met het virus.

Alle herkauwers kunnen worden besmet met het blauwtongvirus. De uitbraken van blauwtong begonnen bij schapen, maar de dierziekte verspreidt zich nu ook in een rap tempo onder koeien. En we weten inmiddels dat koeien er ook goed ziek van kunnen worden. De productie gaat hard achteruit en de dieren krijgen veel last van ontstekingsreacties in de klauwen en uier. 

In eerste instantie leefde het idee dat het meeviel, maar dat beeld moet echt worden bijgesteld. Veel dieren overleven de ziekte niet. Bij blauwtong krijgen dieren hoge koorts en worden slijmvliezen in neus en mond aangetast. Dit leidt tot verminderde voedselopname en daardoor raken de dieren ernstig verzwakt.

Voor meer informatie over het blauwtongvirus kun je het beste contact opnemen met je dierenarts of de GD Diergezondheid, zodat ze je passende adviezen kunnen geven.

Adviezen voor veehouders

Een echte behandeling voor blauwtong bestaat niet: tegen het veroorzakende virus is geen medicijn beschikbaar. Virusremmende middelen zijn voor herkauwers niet beschikbaar. Er zijn wel mogelijkheden om knutten te weren, de weerstand te ondersteunen en de gevolgen van een besmetting te beïnvloeden. 

Tips om de knut zoveel mogelijk te weren

  • Knutten leggen hun eieren in stilstaand water. Controleer daarom stilstaande waterreservoirs en behandel ze indien mogelijk. Voorkom stilstaand water in potten, emmers en andere materialen. Indien dit onoverkoombaar is, kun je het stilstaand water behandelen met plantaardige oliën, hierdoor wordt de oppervlaktespanning van het stilstaand water vernietigd en komt er een dunne laagje olie over het water waardoor er geen zuurstof bij de knut-eitjes komt en ze zich niet meer kunnen ontwikkelen.
  • Ververs waterbakken regelmatig en reinig ze met bijvoorbeeld chloor.
  • Zorg voor een adequate bestrijding van vliegen door de dieren preventief te behandelen. Maak gebruik van insectwerende middelen in de omgeving van de dieren. Er zijn planten die de knut afweren, dat zijn vooral planten die een frisse geur afscheiden zoals geraniums, citroentijm, lavendel en afrikaantjes. Ook vanille en munt vindt de knut geen fijne geur.
  • Maak gebruik van vallen: dit kunnen dazenballen in de weide zijn, uv-lampen in de stal, maar ook plakstrips kunnen effectief zijn.
  • Knutten zijn niet erg snel en klein. Hierdoor zijn ze niet zo’n fan van de wind. Het gebruik van ventilatoren kan daarom zeer effectief zijn.
  • Knutten zijn in de ochtend en ’s avonds actief. Stal dieren daarom tijdig op. Je kunt hier rekening mee houden als de dieren bijvoorbeeld beweid worden. Ze kunnen overdag (bijvoorbeeld van 10.00 tot 16.00 uur) in de wei en ‘s avonds in een geventileerde stal.
  • Gebruik de Mineralenemmer AR Jongvee Antivlieg (code 21469K20) of de Mineralenemmer AR Droogstand Antivlieg (code 21571K20).
  • Houd de huisvesting schoon en droog. De zoete geur van rijpe producten, maar ook rottende/vochtige producten en mest trekken de knut aan. Zorg daarom voor fris voer voor de dieren en een schone stal.

Verhogen weerstand

  • Voer volgens het Zuiver Voer-principe:
    • Voorkom broei in de kuilen
    • Let op een goede voeropname, ook bij weidegang
    • Let op bij voerwisselingen, bij het voeren van verse mais gebruik Buffer AR Uniek (code 22599K20).
    • Voorkom pensverzuring, let goed op de vertering van de mest.
  • Voer mineralen en vitaminen volgens advies.
  • Het gebruik van Napro Algavit (code 21456K25) zorgt voor de ondersteuning van luchtwegen.
  • Zet Wormex (code 22063K25) in. Dit is een preventief middel om wormbesmetting bij dieren die worden beweid te voorkomen.

Diergezondheid en behandeling

  • Neem bij (verdenking van) een besmetting van blauwtong altijd contact op met je dierenarts!
  • De GD Diergezondheid heeft een aantal tips: 
    • Bij ernstige acute ontstekingen en oedeem van neus en bek kan een behandeling met corticosteroïden (dexamethason) zinvol zijn. Echter slechts éénmalig toedienen en niet binnen 7 dagen herhalen! Niet toedienen aan drachtige dieren;
    • Gebruik NSAID’s (ontstekingsremmende middelen, bijvoorbeeld flunixinemeglumine) voor pijnstilling en afremming van ontstekingsreacties;
    • Gebruik antibiotica om bijkomende bacteriële infecties te behandelen;
    • Vermijd stress en behandel aanwezige andere ziekten adequaat (denk bijvoorbeeld aan adequate bestrijding van maagdarmwormen);
  • Voorkom uitdroging bij slecht drinken: dien eventueel vocht toe via drenchen of infuus
  • Bied de dieren een goede ligplaats, beschutting, schaduw en onderdak.

Voertips 

Naast de eerder genoemde tips zijn er nog een aantal andere mogelijkheden: 

  • Nutritek (code 21481K25) en Nutritek LS (VLOG, Biologisch) (code: 22439K25) zijn toevoegingen die we aan het meel of de brok kunnen toevoegen. Voer dit bij voorkeur in de basis, zodat alle dieren een juiste dosering ontvangen. Nutritek zorgt voor meer weerstand, maar zorgt ook voor een betere vertering van het (ruw)voer. Hierdoor stijgt de voerefficiëntie. 
  • Dieren met blauwtong hebben meer moeite met eten, en dan met name het ruwvoer. Maak het daarom extra lekker, bijvoorbeeld met Snoepsiroop (21288K1200). Dan blijven de dieren ruwvoer eten en zo kun je vervolgschade proberen te beperken

Andere mogelijkheden die vanaf maandag 2 oktober beschikbaar zijn: 

  • Niet alle schapen worden met krachtvoer bijgevoerd, maar dat kan nu wel verstandig zijn. Dit kun je doen door het bijvoeren van de Schapen Weerstandsbrok (code 24811BR5), 300 gram/dier/dag. De extra vitaminen en extra energie ondersteunen een goede conditie van het dier.
  • Als dieren ziek zijn, maak dan gebruik van de Oppepmix (code 24815ME2K20). Omdat bij blauwtong de dieren vaak pijn in de bek hebben is brok voeren vaak lastig. Deze mix is aan te maken als slobber, waarbij 3 delen van de mix wordt aangevuld met 1 deel water. In deze slobber zijn specifieke toevoegingen gedaan en het bevat makkelijk opneembare energie.
    • Voeradvies schapen: 100 gram/schaap/dag
    • Voeradvies koeien: 0,5/1 kg/koe/dag

Meer info

Heb je nog vragen over blauwtong bij herkauwers? Neem dan contact op met onze specialist schapen Vincent Leemreize, 06-82565343, specialist geiten Koert Kuizenga, 06-55331115 of een van de rundveespecialisten. Een bestelling plaatsen kan gemakkelijk via de ARwebshop, Mijn AR of geef je bestelling door aan onze klantenservice via 0317-499510.

Onze specialisten herkauwers

Onze specialisten komen graag een kijkje bij je nemen. Tijdens bedrijfsbegeleiding en stalbezoek nemen onze specialisten het rantsoen en de resultaten met je door en wordt er gekeken naar mogelijke verbeteringen. Waar nodig wordt onze nutritionist ingeschakeld. 

Dirk Italiaander
Verkoopleider herkauwers
Foto Dirk Italiaander
Foto Dirk Italiaander
Contact met
Dirk Italiaander
Verkoopleider herkauwers
Vincent Leemreize
Specialist rundvee & schapen
Foto Vincent Leemreize
Foto Vincent Leemreize
Contact met
Vincent Leemreize
Specialist rundvee & schapen
Koert Kuizenga
Verkoopleider geiten
Foto Koert Kuizenga
Foto Koert Kuizenga
Contact met
Koert Kuizenga
Verkoopleider geiten
Sharon van Schaijk
Nutritionist
Foto Sharon van Schaijk
Foto Sharon van Schaijk
Contact met
Sharon van Schaijk
Nutritionist
Onze specialisten
Sharon