Bedrijfsontwikkeling
Ondernemen
21 augustus 2025

Rustgewas en vanggewas op zand en löss: schakel op tijd!

Op percelen gelegen op zand- of lössgrond moet in de periode 2023 t/m 2026 ten minste éénmaal een rustgewas worden geteeld. Schakel op tijd, want het voldoen aan de diverse randvoorwaarden is een hele uitdaging. We zetten enkele aandachtspunten op een rij.

De maatregelen rondom rustgewassen zijn bedoeld om de kwaliteit van water en bodem te verbeteren. Het niet voldoen aan de regels heeft consequenties voor GLB-subsidies en wordt tevens gezien als overtreding van de meststoffenwet.

Een rustgewas is meestal een gewas dat als hoofdteelt wordt ingezet. Grasland of granen worden vaak genoemd, maar de gewascodelijst van RVO toont veel meer mogelijkheden, waaronder ook luzerne, sorghum, diverse bonensoorten, kolen en teelten voor zaaizaad en vermeerdering. Ook een korte teelt c.q. vroege oogst gevolgd door een onbemest vanggewas staat op deze lijst.

Korte teelt

Er is één situatie waarbij het rustgewas niet de hoofdteelt is: bij een korte (groente)teelt of een vroeg geoogst gewas, gevolgd door een onbemest vanggewas dat vóór één september is gezaaid. Deze staat ook in de gewascodelijst benoemd. RVO heeft daarbij aangeven dat het onbemeste vanggewas de hoofdteelt moet opvolgen, dus onderzaai is niet toegestaan.

De teelt van 100 dagen-mais kan voor melkveehouders een uitkomst bieden. Voorwaarde is dat deze mais eind augustus is geoogst en dat je vóór 1 september een vanggewas hebt gezaaid. Dit vraagt wel voor een strakke planning met bijvoorbeeld loonwerk en tijdige bestelling/levering van zaaizaad. Het is belangrijk dat je de inzet van een vanggewas als rustgewas voor 1 oktober doorgeeft binnen de Gecombineerde Opgave. Ook de regels voor vanggewassen, zoals hierna genoemd, zijn van toepassing.

Wanneer geen rustgewas

Er zijn twee uitzonderingen waarbij je geen rustgewas hoeft te telen. Ten eerste de teelt van gewassen die de gehele periode van 2023 tot en met 2026 onafgebroken op een perceel staan. Ten tweede zijn biologische percelen of percelen in omschakeling vrijgesteld (SKAL-certificaat verplicht).

Uiterlijk 2026

De eerste periode loopt van 2023 tot en met 2026. Heb je in 2026 grond in gebruik? En heb jij, of een vorige gebruiker in de eerste 3 jaren geen rustgewas op deze grond geteeld? Dan ben je verplicht om dit in 2026 wel te doen. Houdt hiermee rekening als je percelen koopt, huurt of pacht. Sinds dit jaar is er een kaartlaag beschikbaar binnen 'mijn percelen' waarop je kunt zien of er binnen deze periode al een rustgewas is geteeld.

Vanggewas als rustgewas 2026

Heb je tussen 2023 en 2025 nog geen rustgewas geteeld, dan kan dat alsnog in 2026. Omdat er op zand en lössgronden uiterlijk op 1 oktober een vanggewas gezaaid moet zijn, kun je ervoor kiezen om een wintergraan of gras te zaaien als hoofdteelt voor 2026. Daarmee voldoe je aan zowel de vanggewasverplichting als de rustgewasverplichting. Volg daarbij de regels van Vanggewas op zand- en lössgrond en zorg in alle gevallen dat je de Gecombineerde Opgave tijdig actualiseert.

Vanggewas vernietigen

Binnen de meststoffenwet mag het vanggewas vanaf 1 februari worden vernietigd. Wil je het vanggewas als groenbedekking voor de eco-regeling behouden, dan moet de teelt tot ten minste 1 maart blijven staan.

Heb je gekozen voor een vanggewas als hoofdteelt, dan mag je het niet vernietigen, maar oogst je het later in het jaar als hoofdteelt. Heb je gras gekozen om te maaien of beweiden, dan gelden de regels voor het scheuren van grasland.

Gewasrotatie en GLB-subsidies

Binnen het GLB is de teelt van rustgewassen een randvoorwaarde uit GLMC 7. Naast de teelt van rustgewassen zijn er binnen deze GLMC ook regels voor gewasrotatie. Graslandbedrijven (meer dan 75% grasland) zijn hiervoor vrijgesteld. Hierover lees je meer in het artikel Gewasrotatie en rustgewas met voorbeelden | AR Bedrijfsontwikkeling.

Meer informatie

Heb je vragen over de regelgeving? De specialisten van AR Bedrijfsontwikkeling staan je graag terzijde. Mail naar info@ar-bedrijfsontwikkeling.nl, dan neemt een van onze specialisten contact met je op.

Onze adviseurs bedrijfsontwikkeling

Onze adviseurs ondersteunen je graag bij het realiseren van je toekomstplannen - van vergunning tot bouw. Ook op het gebied van mest, mineralen en productierechten geven zij advies.

Harold Vogels
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Foto Harold Vogels
Foto Harold Vogels
Contact met
Harold Vogels
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Henk de Groot
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Foto Henk de Groot
Foto Henk de Groot
Contact met
Henk de Groot
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Gert-Jan Vliem
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Foto Gert-Jan Vliem
Foto Gert-Jan Vliem
Contact met
Gert-Jan Vliem
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Dik-Jaap Wentink
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Foto Dik-Jaap Wentink
Foto Dik-Jaap Wentink
Contact met
Dik-Jaap Wentink
Adviseur bedrijfsontwikkeling
Onze specialisten
Harold