Jan en Astrid van Ginkel hebben meer vrijheid met kruislingvaarzen

Jan en Astrid van Ginkel uit Leersum houden 120 kruislingvaarzen op hun bedrijf met 24 ha gras- en maisland en 7 ha natuurgrond van Staatsbosbeheer. Vorig jaar stapten zij over van melkkoeien naar kruislingvaarzen, een keuze waar ze tevreden op terugkijken.

“Vorig jaar in augustus zijn we overgestapt”, trapt Jan af. “We hadden een melkveebedrijf met 60 koeien, plus jongvee. We hebben geen opvolger en een paar jaar geleden was ik ziek, waardoor ik in het ziekenhuis terechtkwam. Toen ik hersteld was, zijn we gaan nadenken over de toekomst van het bedrijf.” Astrid vervolgt: “We konden meedoen met een opkoopregeling, maar we wilden door met vee.”

Oriënteren

Jan: “In de Uniek zagen we het verhaal van Bas Kraneburg die kruislingvaarzen houdt en dit goed kan combineren met andere werkzaamheden. Dat sprak ons aan. Zo konden we vee blijven houden, waren er niet te veel aanpassingen nodig en viel de druk van het melken en afkalven weg. Ik heb Harm van Hattem, specialist vleesvee bij AR, gebeld om eens te kijken of het wat voor ons was. Na nog wat oriënteren besloten we de overstap naar kruislingvaarzen te maken. Vorig jaar hebben we de melkkoeien verkocht en zijn we begonnen.”

Weinig aanpassingen

“We konden de bestaande stal gebruiken”, vertelt Astrid: “Omdat kruislingvaarzen wat kleiner zijn hebben we het voerhek wat verlaagd en zijn de boxverhogers eruit gegaan. Verder hebben we een buis voor de boxen langs geplaatst. Behalve de stal konden we ook het land blijven gebruiken.” Jan en Astrid zijn blij dat kruislingvaarzen minder regelgeving met zich meebrengen. “We hebben geen fosfaatrechten meer nodig en we kunnen de mest op het eigen land kwijt.”

Starters

Inmiddels hebben Jan en Astrid zo’n 120 kruislingvaarzen. “Meestal komen ze als starters bij ons, ze zijn dan rond de drie maanden en van de melk af. Eerst lopen ze in strohokken. Rond een jaar gaan ze naar de ligboxenstal en gaat er een groep naar buiten. De laatste maanden gaan ze dan weer naar binnen, omdat je anders te veel aan groei verliest.”

Weegplaat

Jan vertelt dat ze de kruislingvaarzen in de zwaarste groep ongeveer één keer per maand wegen. “Hiervoor hebben we een weegplaat aangeschaft. Als ze boven de 600 kg zijn gaan ze weg. Ze groeien gemiddeld ruim 1 kg per dag. Zo kun je aardig inschatten wanneer ze weg kunnen. Het geslacht gewicht is dan rond de 330-350 kg.” Astrid: “We leveren aan Van Loon Group voor het concept Rund op z’n Best (zie kader). Dit bevalt goed. We hebben een garantieovereenkomst. Dit biedt hun de garantie dat wij leveren en ons dat zij afnemen. Volgens Van Loon zijn we met de neus in de boter gevallen: de prijs voor rundvlees is flink gestegen in het afgelopen jaar.”

Gemengd rantsoen

Om een goede gezonde groei te realiseren begeleidt AR-specialist vleesvee Harm van Hattem bij de samenstelling van het rantsoen. Jan: “Harm komt ongeveer iedere zes weken. Ook heeft hij ons bij de start begeleid. De kruislingvaarzen krijgen een gemixt rantsoen via de voermengwagen. We voeren gras (8 kg) en mais (5 kg) van eigen land en vullen dit aan met Maxammon grain gerst (1,5 kg) en vleesveebrok van AR (3 kg). De brok strooien we over het voer heen. Daarnaast krijgen ze onbeperkt hooi. De mais van vorig jaar was niet optimaal en daarom voerden we maismeel bij. De mais van dit jaar is veel beter. Dan vragen we Harm om een nieuw rantsoen te berekenen. Het contact verloopt heel fijn. Als er iets aan de hand is, kunnen we altijd bellen en staat hij voor ons klaar.

Rechttoe rechtaan

Jan is blij met het eenvoudige rantsoen voor de kruislingvaarzen: “Bij melkvee moet je aan veel meer touwtjes trekken, bijvoorbeeld in de droogstand, bij het afkalven en als er problemen zijn. Bij kruislingvaarzen is het rantsoen redelijk rechttoe rechtaan. Dat werkt fijn. De kruislingvaarzen zijn ook wat robuuster. Tot nu toe hebben ze eigenlijk geen gezondheidsproblemen gehad. De hoorns blijven erop zitten en ook dat geeft tot nu toe geen problemen.”

Makkelijk vee

Wat zouden jullie meegeven aan mensen die overwegen te beginnen met kruislingvaarzen? Jan: “Doen! Het ligt natuurlijk aan je situatie, maar het is zeker de moeite waard om het te overwegen. Met kruislingvaarzen kun je vee houden en heb je toch je vrijheid. Bovendien zijn het prettige beesten om mee te werken. Het is heel rustig vee, ze gaan gauw vreten en ze gaan makkelijk naar buiten.”

Gewoon gaaf

Aart: “Uitbreiden is lastig op deze locatie. We hebben een klein bouwblok en de kans dat het aanliggende perceel beschikbaar komt is klein. Wel gaan we een grotere loods bouwen. Daarin komt ook een hygiënesluis inclusief douche. Verder gaan we bij de volgende leegstand een deel van het strooiselschuifsysteem vervangen. Aart en Maaike zijn blij met hun keuze: “Het is praktisch, aan huis, je kunt zelf je tijd indelen en we zijn gek op het buitenleven en op dieren.” Aart besluit: “Je ziet die kip en als die het goed doet en er gezond uitziet dan is dat gewoon gaaf. Heeft die kip het naar z’n zin, dan heb ik het ook naar m’n zin.”